เหตุการณ์ตามธรรมชาติที่เกิดขึ้นในโตนเลสาบ ช่วงเดือนพฤษภาคม ถึง เดือนพฤศจิกายน น้ำในแม่น้ำโขงจะไหลมาจากต้นน้ำเป็นจำนวนมาก ซึ่งไหลมาจากทำทิศเหนือ ทำให้เกิดเหตุการณ์น้ำหนุนในแม่น้ำ น้ำจึงไหลกลับทิศ หรือ ไหลย้อนขึ้นไปในโตเลสาบทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ เมื่อน้ำลดสายน้ำก็จะไหลกลับไปเป็นปกติ

การทำหน้าที่ของโตเลสาบ มีลักษณะคล้ายแก้มลิงที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ทำหน้าที่คอบกักเก็บน้ำในฤดูน้ำหลาก ป้องกันน้ำท่วม เป็นแหล่งปลาธรรมชาติ และการใช้น้ำในภาคเกษตร ได้เป็นอย่างดี เหตุการณ์น้ำหนุนในของลำน้ำโขงยังได้พัดพาตะกอนและแร่ธาตุในแม่น้ำขึ้นไปทับถมทำให้ดินแดนที่น้ำไหลย้อนไปมีความอุดมสมบูรณ์ทางการเกษตร จึงทำให้เป็นแหล่งสร้างความอุดมสมบูรณ์ในกับประเทศกัมพูชา และอาหารจาน “ปลา” จึงเป็นอาหารสำคัญที่พลาดไม่ได้ ก็จากโตนเลสาบแห่งนี้

งานสำคัญและยิ่งใหญ่ของปี
งานประเพณีในปัจจุบันนี้ จัดเป็นประจำทุกปีตั้งแต่วันขึ้น 14 ค่ำ 15 ค่ำ เรื่อยไปจนถึงแรม 1 ค่ำ ในเดือนพฤศจิกายน ของทุกปี ซึ่งทางการกัมพูชาประกาศให้ทั้งสามวันนี้เป็นวันหยุดราชการ ในเทศกาลยังมีรากจากประวัติศาสตร์โบราณให้เห็นคือ

ประเทศกัมพูชาเป็นประเทศที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน มีวัฒนธรรมประเพณี ความเชื่อ ที่มีความเกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์ วิถีชีวิตของคนในประเทศ ในแต่ละยุคสมัยที่สืบสานกันมา มีศิลปวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ แม้ภาพรวมอาจดูคล้ายกับไทยจนมีบางคำที่ว่า “ใครขโมยใครมา” แต่หาเรามองลึกลงไป ก็จะเห็นความแตกต่างในรายละเอียดของที่วิถีที่แตกต่างกัน