14 คุณลักษณะของการเป็นผู้นำที่มีวิสัยทัศน์

เรียบเรียงโดยอาจารย์จิรฐา อัคนิทัต

ในความเป็นผู้นำอาจมีคำกล่าว่าจะ ผู้นำจะต้องมีความคิดสร้างสรรค์ มีความคิดนอกกรอบ เพื่อให้บรรลุเป้าหมาย หากเราทบทวนว่า ความคิดสร้างสรรค์เป็นทางออกสำหรับเผชิญสถานการณ์อย่างใดอย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นเรื่องถูกต้องที่จะต้องมี แต่วิสัยทัศน์เป็นการมองเห็นอนาคตของบริษัท ธุรกิจ หรือแม้แต่อุตสาหกรรมที่บริษัทเชียวชาญ ดังนั้น ผู้นำที่มีวิสัยทัศน์ คือ ผู้นำที่มีความคิดชัดเจน เห็นอนาคต สามารถนำไปกำหนดรูปแบบ ขั้นตอน อย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งอาจนำความคิดสร้างสรรค์ หรือความคิดนอกกรอบมาประกอบขั้นตอนเหล่านั้น เพื่อทำให้บริษัท หรือแม้กระทั่งการนำทีมให้ไปสู่เป้าหมาย พร้อมทั้งช่วยสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้อื่นอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งในครั้งนี้จะนำเอา 14 คุณลักษณะของผู้นำที่มีวิสัยทัศน์มานำเสนอ ดังนี้

1. ความเสมอต้นเสมอปลาย (Persistently)

ความเสมอต้นเสมอปลาย คือ ความสามารถในการก้าวหน้าต่อไปเพื่อให้บรรลุเป้าหมายหรือทำงานให้สำเร็จ แม้ว่าอาจพบความท้าทายก็ตาม ผู้นำที่มีวิสัยทัศน์ในแนวนี้จะมีพยายามใช้แนวคิด กิจกรรม หรือกระบวนการใหม่ๆ เพื่อค้นหาโอกาสที่ไม่เหมือนใครด้วยความสามารถในการอยู่กับสิ่งที่กำลังให้ความสำคัญ (Focus)  บุคลิกภาพภายในของผู้นำเหล่านี้ เป็นผู้ที่มีความอดทนและแน่วแน่ มีแรงจูงใจที่จะก้าวผ่านความท้าทายและบรรลุเป้าหมาย

2. ความกล้าหาญ (Courageous)

ความกล้าหาญ คือ การใช้ความแข็งแกร่งและความมุ่งมั่นที่จะทำงานให้สำเร็จหรือเผชิญหน้ากับความขัดแย้ง ผู้นำที่ใช้วิสัยทัศน์ด้านความกล้าหาญ มักจะพาตัวเองเข้าไปเกี่ยวข้องกับนโยบายที่มีอยู่มายาวนานหลายปีหรือหลายทศวรรษจนกลายเป็นจุดอ่อน เพราะ “ความกล้าหาญ” นี่เองที่ทำให้มองเห็นความท้าทายหรือจุดอ่อนที่มีอยู่ และต้องการพลิกจุดอ่อนเป็นโอกาส และด้วยความกล้าหาญนี้เองจะสามารถทำให้ผู้นำที่ใช้ความกล้าหาญนี้ยืนหยัดภายใต้แรงกดดันทั้งภายนอกภายในองค์กรได้เป็นอย่างดี เพราะการฝ่านโยบายไปสู่การเปลี่ยนแปลงนั้นย่อมต้องมีความเสียดทานกับความไม่ยอมรับของผู้ที่อยู่ภายใต้พื้นที่เดิม ๆ ที่รู้สึกปลอดภัย (Safe zone) ความกล้าหาญยังสามารถปลูกฝังผ่านการทำงานร่วมกันให้มีความกล้าหาญแบบเดียวกัน โดยวิธีการทำตัวเป็นแบบอย่างหรือเป็นที่ปรึกษา

3. นักวางแผนกลยุทธ์ (Strategic Planner)

การวางแผนเชิงกลยุทธ์ หมายถึง ความสามารถในการนำเอาความรู้ ความสามารถ ความเชี่ยวชาญในอุตสาหกรรมนั้น ผสมผสานกับมุมมอง ความคิด ที่ได้ศึกษามาจนเข้าใจ  คิดผสมผสานในเหตุผล พฤติกรรม และจินตนาการ จนสามารถกำหนดทิศทางความสำเร็จตามเป้าหมายได้ พร้อมทั้งมีแผนยุทธวิธีที่มีรายละเอียดเชิงปฏิบัติ ดังนั้นผู้นำที่มีคุณสมบัติด้าน “นักวางแผนกลยุทธ์” จึงไม่ใช่มีความสามารถในการจินตนาการถึงอนาคตที่อยากจะนำพาบริษัทไปให้ถึงแต่เพียงอย่างเดียว แต่มีกลยุทธ์และยุทธวิธี แผนงานขั้นตอนที่สามารถดำเนินการได้ เพื่อช่วยให้ทีมงานมั่นใจได้ว่าแนวทางนั้นเป็นไปได้จริงและถึงเป้าหมายที่พวกเขาต้องการ ซึ่งทีมงานอาจสนับสนุนทางความคิดเพื่อให้บรรลุเป้าหมายด้วยก็ได้

4. เป็นผู้รับความเสี่ยง (Risk-taker)

สิ่งที่ผู้นำได้มองเห็นอนาคต มีกลยุทธ์และยุทธวิธีในการปฏิบัตินั้น ผู้นำที่มีวิสัยทัศน์จึงยอมเสี่ยง เพื่อให้ทีมเข้าใจพร้อมเปิดรับความท้าทายที่มาพร้อมความเปลี่ยนแปลง ซึ่งอาจมีความเสี่ยงด้วย การที่ผู้นำที่มีวิสัยทัศน์ เป็นผู้รับความเสี่ยงนั้น หมายความว่า ทีมจะเข้าใจทุกแง่มุมของการตัดสินใจและความท้าทายที่อาจพบว่าผู้นำสามารถช่วยให้พวกเขาสร้างแนวทางแก้ไข (Solution)ใหม่ที่เป็นผลดีสำหรับทีม  และเดินทางร่วมกันระหว่างผู้นำและทีมไปได้ด้วยดี

5. นักสื่อสาร (Communicator)

“นักสื่อสาร” เป็นผู้เข้าใจคน ซึ่งสังเกตุได้ว่ามัเป็นคนที่คุณธรรมพื้นฐานและเป็นตัวอย่างที่ดี สามารถสื่อสารเป้าหมายได้ชัดเจน ทำให้ทีมงานเข้าใจในเรื่องอื่น ๆ มาตลอด และเป็นผลถึงการสื่อสารวิสัยทัศน์ด้วย ดังนั้น ทีมก็พร้อมที่จะเดินไปในทิศทางเดียวกัน การสื่อสารมักอยู่ในรูปแบบที่ตรงไปตรงมา เปิดใจรับฟังความเห็นหรือข้อข้องใจของทีมงาน การเป็นนักการสื่อสารของผู้นำที่มีวิสัยทัศน์ ในการสื่อสารนั้นมักประกอบไปด้วยการสื่อสารด้วยคำพูด (Verbal Communication ) และการสื่อสารที่เป็นอวัจนภาษา (Non-Verbal Communication) คือ น้ำเสียง สีหน้า กิริยา การเคลื่อนไหว หรือแม้กระทั่ง ความเงียบ สิ่งเหล่านี้จะสามารถทำให้ทีมเข้าใจได้โดยไม่ต้องใช้คำพูด เพื่อทำให้เกิดความร่วมแรงร่วมใจ

6. นักจัดการ (Organizer)

ผู้นำ มักต้องมีทักษะในการบริหารจัดการอยู่เสมอ ผู้นำที่มีวิสัยทัศน์ จะต้องเป็นผู้ที่เข้าใจถึงระบบการทำงาน การมอบหมายงาน ให้ความจดจ่อ(Focus)กับงานหรือประสิทธิภาพงานบางอย่าง สิ่งเหล่านั้นต้องทำได้ดภายในระยะเวลาทีสมควร ด้วยเหตุนี้ผู้นำที่มีทักษะเป็นนักจัดการนั้นมักสนใจ เอาใจใส่ต่อทีมงานและผลงานของทีม และเข้าไปมีส่วนร่วมในการวิเคราะห์ระบบพร้อมทั้งการตัดสินใจในบางเรื่องที่เฉพาะเจาะจง เพื่อผลักดันผลงานที่มีเป้าหมายร่วมกันไปสู่ความสำเร็จอย่างเหมาะสม ในระยะเวลาที่เหมาะสมด้วย

7. มีความมุ่งมั่นจดจ่อ (Focus)

ความมุ่งมั่นจดจ่ออยู่กับงานหรือเป้าหมายจนกว่าจะเสร็จนั้น อาจเป็นการทำงานหนักเพื่อแสดงให้เห็นถึงความเป็นผู้นำที่ทีมงานต้องการเห็น ช่วยสร้างแรงบันดาลใจในการทำงานแบบมุ่งมั่นจดจ่อให้กับทีมงาน นอกจากนี้ยังสาสมารถบอกกล่าววิธีการขจัดสิ่งรบกวนที่ทำให้ทีมงานวอกแวก วุ่นวาย เสียสมาธิ หรือมีใจไปอยู่ที่อื่นได้ การให้ทีมมีเวลาพักระหว่างงาน และการจัดลำดับความสำคัญจะช่วยเสริมความมุ่งมั่นจอจ่อให้กับทีมงานได้ด้วย สิ่งเหล่านี้

8. มองโลกในแง่ดี (Optimistic)

การมองโลกในแง่ดี หมายถึง มีพลังบวก หรือ ความสามารถมองมุมบวกในสถานการณ์ต่าง ๆ ทั้ง ๆ ที่สถานการณ์นั้นอาจไม่ใช่สถานการณ์ดีก็ได้ การเห็นเรื่องดีท่ามกลางเรื่องไม่ดีนั้นจะช่วยให้พยุงความคิด อารมณ์คนในทีมให้เกิดพลังบวก สามารถหาวิธีการ (Solution)ที่จะผ่านพ้นความท้าทายนั้นไปได้ ดังนั้น การมองโลกในแง่ดีจะมีพลังที่ทำให้สามารถเผชิญความท้าทาย พร้อมสร้างแรงจูงใจ ให้เกิดสำฤทธิผลได้ในที่สุด หลายคนอาจสับสนระหว่างการคิดบวกกับโลกสวยว่าเป็นเรื่องเดียวกัน คำนิยมเรื่องโลกสวยคือ การมองโลกในแง่ดีเกินไป ซึ่งมักอยู่ในรูปแบบของการมองข้ามความเป็นจริง ส่วนการมองโลกในแง่ดี ยังเป็นการมองโลกในความจริง มีความหวัง มีเป้าหมายที่จะเดินต่อไปได้ ดังนั้นผู้นำที่มีวิสัยทัศน์จะต้องมีคุณสมบัติของการมองโลกในแง่ดี

9. ดึงดูด (Magnetic)

บุคลิกภาพภายนอกเป็นบุคลิกภาพสำคัญที่จะ “ดึงดูด” คนรอบตัวที่ปฏิสัมพันธ์กับผู้นำผู้นั้น หากผู้นำมีบุคลิกภาพที่น่าดึงดูดคนรอบข้างจะมองผู้นำในแง่ดี ยอมรับ หลายคนอาจอยากเลียนแบบ และทำงานเพื่อเป้าหมายของความสำเร็จ บุคลิกภาพสำคัญที่ถือว่ามีการดึงดูดได้นั้นจะประกอบด้วย ความมีออร่า (Aura) ความมีเสน่ห์ (Charisma) และมีความมั่นใจในตัวเอง (self-confidence) ซึ่งเกิดลักษณ์ของผู้นำโดยแท้

10. การทำงานร่วมกัน (Collaborative)

การทำงานร่วมกัน สำหรับการเป็นผู้นำที่มีวิสัยทัศน์ นั้น นอกเหนือจากการทำงานร่วมกับทีมงานของตัวเองแล้ว สถานการณ์บางอย่างอาจมีความจำเป็นต้องเชิญบุคคลอื่นเข้ามาสนับสนุน หรือเข้ามาเป็นกำลังสำคัญที่มีส่วนในการผลักดันเป้าหมายร่วมกัน คุณสมบัติของผู้ที่เข้ามาสนับสนุนอาจเป็นผู้เชี่ยวชาญ หรือ เป็นผู้ที่มีความเป็นมืออาชีพในส่วนงานที่ต้องการเสริมกำลังก็ได้ ซึ่งเมื่อนำบุคคลภายนอกเข้ามาทำงานร่วมกันกับทีมก็สามารถสร้างงานภายใต้กระบวนการที่มีประสิทธิภาพและบรรลุเป้าหมายได้ตามเวลาที่กำหนด ในทางเดียวกันการทีมีกบุคคลอื่นที่เชี่ยวชาญหรือชำนาญงานเข้ามาเสริมกำลังนั้น ผู้นำควรมีความเต็มใจที่จะทำงานร่วมกันกับกลุ่มคนเหล่านี้ และสนับสนุนให้ทีมงานมีการทำงานอย่างเข้ากันได้ด้วยเช่นกันภายใต้เป้าหมายเดียวกัน

11. นวัตกรรม (Innovation)

นวัตกรรมในความหมายของผู้นำที่มีวิสัยทัศน์นั้น หมายถึง ความสามารถในการคิดนอกกรอบ การสร้างกระบวนการใหม่ เนื่องจากเป็นแนวทางใหม่ที่ผู้นำจะต้องนำจินตนาการอันกว้างไกลมาช่วยในกระบวนการพัฒนาในเรื่องความท้าทายที่เกิดขึ้น และสามารถนำไปสู่การดำเนินงานอย่างมีนวัตกรรมได้ในที่สุด

12. ใจกว้าง (Open-minded)

การเปิดใจ ความใจกว้าง หรือ บางครั้งคือความยืดหยุ่น เพื่อที่จะนำข้อมูลที่รวบรวมจากแหล่งต่าง ๆ แนวความคิดจากทีมงาน ข้อเสนอแนะจากผู้เชี่ยวชาญ มารวบรวมเพื่อพัฒนางานหรือ Solution ที่ตอบโจทย์เป้าหมายในวิสัยทัศน์นั้น ทักษะการอ่าน ทักษะความคิดอย่างมีเหตุผล ทักษะการฟังอย่างเข้าใจ ความกระตือรือร้น สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้การพัฒนาในครั้งนั้นบรรลุผลสำเร็จในวิสัยทัศน์ที่วางไว้

13. ความฉลาดทางอารมณ์ (Emotional Intelligence)

ในแง่ของผู้นำที่มีวิสัยทัศน์นั้น ความฉลาดทางอารมณ์หมายถึง ความสามารถของผู้นำที่มีความเข้าใจความรู้สึกของผู้อื่นที่อยู่รอบตัว ไม่ว่าจะเป็นทีมงานทุกระดับ ผู้เชี่ยวชาญ ผู้ที่เป็นมืออาชีพ ว่าพวกเขารู้สึกอย่างไร มีความเครียด รู้สึกปฏิเสธ หรือเกิดเหตุทางอารมณ์อย่างไร และใช้ความฉลาดทางอารมณ์ของผู้นำในการที่จะช่วยแก้ไขสถานการณ์เหล่านั้นไม่ให้เคร่งเครียดจนเกินไป ผ่อนคลาย เข้าใจพลังของความรู้สึกและสามารถแสดงความเห็นอกเห็นใจคนรอบข้างได้ ท้ายที่สุดคือคนรอบข้างสามารถไปต่อได้อย่างมีพลัง

14. แรงบันดาลใจ (Inspiration)

ผู้นำวิสัยทัศน์จะต้องเป็นผู้ที่แสดงวิสัยทัศน์ให้กับทีมงานทั้งหมด จึงต้องมีความเป็นนักสร้างแรงบันดาลใจด้วย เพื่อกระตุ้นให้ทีมงานมีความฮึกเหิม พร้อมดำเนินการจนบรรลุเป้าหมาย ด้วยการกระตุ้น การแบ่งปัน การให้กำลังใจ อาจเป็นการกระทำด้วยคำพูด การเน้นเสียง ประกอบกับท่าทาง สิ่งเหล่านี้จะช่วยทำให้ทีมงานเกิดความหลงไหลในเป้าหมายของวิสัยทัศน์นั้น มีความพร้อมที่จะฝ่าฟันทุกความท้าทายเพื่อบรรลุเป้าหมายให้ได้

ที่มา

https://www.indeed.com/career-advice/career-development/traits-of-visionary-leadership

https://www.masterclass.com/articles/visionary-leadership

https://www.thebalancemoney.com/visionary-leadership-4174279

https://jacquelinewales.com/becoming-a-visionary-leader-is-more-than-you-think/

https://jayhidalgo.com/key-personality-types-strategic-planning/

ติดต่อสอบถามหลักสูตร @shiningconsult