เคยถามหลายคนว่า ประเทศไทย ชื่อจริง ๆ ตามหลักการปกครอง ชื่ออะไร ก็มีหลายคนมองหน้าว่าเป็นการถามกวน ๆ หรือไม่ แต่ก็ตั้งใจถามจริงทุกครั้ง คำตอบที่ได้มักตอบกันว่า “ก็ประเทศไทย” ไง แต่ถ้าจะให้เป็นแบบทางการที่มีคำนำหน้าคำว่าไทย ที่ถูกต้อง คือ “ราชอาณาจักรไทย” หรือ Kingdom of Thailand
ตามธรรมชาติของคนไทยเรา ที่เรียกอะไรง่าย ๆ เวลาเราอยากจะเรียกชื่อประเทศใดประเทศหนึ่ง ในภาษาพูดก็นิยมขึ้นด้วยคำว่า “ประเทศ” แล้วต่อด้วยชื่อของประเทศที่เรากำลังพูดถึง ก็ทำให้คนเข้าใจตรงกันกับเราดี แต่ถ้าหากเราต้องการทำความเข้าใจกับประเทศนั้นอย่างจริงจังด้วยเหตุผลใดก็ตาม เช่น ศึกษาเพื่อการค้าการลงทุน ก็ทำให้เราอาจต้องลงลึกในรายละเอียดมากยิ่งขึ้น
“คำนำหน้าของชื่อประเทศ” มีความสำคัญมาก เป็นส่วนที่สร้างความเข้าใจในระบบการปกครอง ระบบการเมือง ระบบสังคม และหากนำความรู้ไปผสมผสานกับประวัติศาสตร์ ก็จะสะท้อนภาพจากอดีตจนถึงปัจจุบันได้เป็นอย่างดี
สำหรับประเทศไทยเรา ราชบัณฑิตสถานได้เสนอให้คณะรัฐมนตรีประกาศใช้เป็นทาง ตามประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี ฉบับลงวันที่ 9 พฤศจิกายน 2544 และประกาศราชบัณฑิตสาถน ฉบับลงวันที่ 22 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2544 ในข้อที่ 7 ส่วนประกอบของชื่อประเทศ ที่บอกลักษณะการปกครอง ให้ใช้ภาษาไทยดังนี้
- Arab Republic ภาษาไทยคือ สาธารณรัฐอาหรับ
- City State ภาษาไทยคือ นครรัฐ
- Commonwealth ภาษาไทยคือ เครือรัฐ
- Confederation ภาษาไทยคือ สมาพันธรัฐ
- Cooperative Republic ภาษาไทยคือ สาธารณรัฐสหกรณ์
- Democratic People’s Republic; People’s Democratic Republic ภาษาไทยคือ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชน
- Democratic Republic ภาษาไทยคือ สาธารณรัฐประชาธิปไตย
- Democratic Socialist Republic ภาษาไทยคือ สาธารณรัฐสังคมนิยมประชาธิปไตย
- Federal Islamic Republic ภาษาไทยคือ สหพันธ์สาธารณรัฐอิสลาม
- Federal Republic; Federative Republic ภาษาไทยคือ สหพันธ์สาธารณรัฐ
- Grand Duchy; Principality ภาษาไทยคือ ราชรัฐ
- Independent State ภาษาไทยคือ รัฐเอกราช
- Islamic Republic ภาษาไทยคือ สาธารณรัฐอิสลาม
- Kingdom ภาษาไทยคือ ราชอาณาจักร
- People’s Republic ภาษาไทยคือ สาธารณรัฐประชาชน
- Republic ภาษาไทยคือ สาธารณรัฐ
- Socialist Federal Republic ภาษาไทยคือ สหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยม
- Socialist Republic ภาษาไทยคือ สาธารณรัฐสังคมนิยม
- State ภาษาไทยคือ รัฐ
- Sultanate ภาษาไทยคือ รัฐสุลต่าน
- Union ภาษาไทยคือ สหภาพ
- United Republic ภาษาไทยคือ สหสาธารณรัฐ
- United States ภาษาไทยคือ สหรัฐ
การมองข้ามเรื่องเล็กน้อยแบบนี้ มีผลทำให้ความเข้าใจประเทศต่าง ๆ ลดน้อยถอยลงไปด้วย หากเรารู้ หรือเรียกชื่อให้ถูกต้องแบบเป็นทางการ เราก็จะรู้เลยว่า ประเทศนี้ปกครองโดยกษัตริย์ สุลต่าน ประธานธิบดี หรือ ประธานประเทศ และทำให้เราเข้าใจระบบการปกครอง ที่มีผลต่อการดำเนินชีวิตของประชาชนในประเทศนั้น
อาจารย์จิรฐา อัคนิทัต
